Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 sierpnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – SSO Anna Moskal

Protokolant: st. sekr. sądowy Stefania Wrzyszcz

przy udziale

po rozpoznaniu w dniu 30 sierpnia 2017 r. w Tarnobrzegu

na rozprawie

sprawyE. D. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach

na skutek E. D. (1)

od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 17 marca 2017 r. nr (...)

I.zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy E. D. (1) prawo do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia 1 marca 2017 roku,

II. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w R. na rzecz wnioskodawcy E. D. (1) kwotę 180 zł (słownie: sto osiemdziesiąt zł) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.-

Sygn. akt III U 324/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27.03.2017r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., po rozpoznaniu wniosku E. D. (1) z dnia 1.03.2017r., odmówił mu prawa do emerytury w obniżonym wieku. Jako podstawę prawną wskazał ustawę z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016r. poz.886 ze zm.) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. z 1983r. Nr 8 poz. 43 ze zm.).

Uzasadniając wyjaśnił, że zgodnie z art. 184 w/w ustawy w zw. z § 4 rozporządzenia prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31.12.1948 r., jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

- osiągnął wiek 60 lat i posiada co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych w tym 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze,

- nie przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE na dochody budżetu państwa.

Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca na dzień 1.01.1999r. nie udowodnił 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego. ZUS przyjął za udowodniony na dzień 1.01.1999r. ogólny staż pracy w wymiarze 24 lata 8 miesięcy i 10 dni okresów składkowych, nieskładkowych i uzupełniających.

Organ rentowy nie uwzględnił okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 2.01.1978r. do 15.10.1978r. i od 18.04.1979r. do 31.08.1979r., ponieważ w tym czasie wnioskodawca nie był zameldowany u rodziców.

Ponadto organ rentowy stwierdził, że wnioskodawca nie wykazał co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. ZUS nie zaliczył do pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia od 1.09.1979r. do 10.08.1996r. i od 1.04.1997r. do 9.09.1997r., gdyż nie zostały one wystarczająco udokumentowane- brak świadectw pracy w warunkach szczególnych.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył wnioskodawca, zaskarżając ją w całości i zarzucając jej naruszenie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Argumentował, że decyzja o odmowie przyznania mu prawa do emerytury została wydana w oparciu o błędne ustalenia faktyczne niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy, w szczególności poprzez błędne przyjęcie, że praca na stanowisku ustawiacza automatów tokarskich, którą wykonywał w Spółdzielni (...) w N. w okresie od dnia 1.09.1979 r. do dnia 10.08.1996 r. nie została uznana za pracę w szczególnych warunkach, pomimo tego, że na stanowisku na którym pracował, natężenie hałasu było bardzo wysokie a olej mineralny stosowany do chłodzenia, przekształcał się w mgłę olejową, która również wywierała szkodliwy wypływ na zdrowie, a pracę tą wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Ponadto zarzucił, że organ rentowy błędnie przyjął, że nie udowodnił okresów składkowych i nieskładkowych wynoszących 25 lat, a jedynie 24 lata, 8 miesięcy i 10 dni i zakwestionował również część okresu pracy w gospodarstwie rolnym jego rodziców, pomimo że przedstawił posiadane dokumenty.

Podnosząc powyższe wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do emerytury, ewentualnie wniósł o uchylanie tej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a także wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowanie według norm przepisanych.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 10.05.2017r. organ rentowy podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu przytoczył te same przepisy, co w zaskarżonej decyzji oraz podniósł te same argumenty. Wyjaśnił, że zgodnie z art.10 ust. 1 ustawy emerytalnej okres pracy w gospodarstwie rolnym jest okresem uzupełniającym staż pracy, podlegającym uwzględnieniu do stażu pod warunkiem wykazania w sposób nie budzący wątpliwości, iż wnioskodawca spełniał warunki do uznania go za domownika, a więc osoby bliskiej rolnikowi, pozostającej z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkującej na terenie lub w bliskim sąsiedztwie tego gospodarstwa i stale i w pełnym wymiarze godzin pracującej w tym gospodarstwie. Organ rentowy wyjaśnił, że uwzględnił do stażu pracy wnioskodawcy jako okres uzupełniający okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 8.07.1974r. do 17.09.1974r., od 1.09.1976r. do 9.01.1977r., w których był on zameldowany wraz z rodzicami pod adresem K. 315, gmina M., natomiast nie uwzględnił do stażu pracy pozostałych okresów pracy w gospodarstwie rolnym, w których nie był zameldowany pod powyższym adresem ( łącznie 1 rok 1 miesiąc i 28 dni). Zdaniem organu rentowego nie można uznać, że w spornych okresach wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w gospodarstwie rolnym rodziców nie będąc w nim zameldowany.

Odnosząc się do nie zaliczenia do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Spółdzielni (...) w N. od 1.09.1979r. do 10.08.1996r. i od 1.04.1997r. do 9.09.1997r., organ rentowy stwierdził, że wnioskodawca nie przedłożył żadnych dowodów potwierdzających wykonywanie pracy w szczególnych warunkach w powyższych okresach. Nie potwierdza tego przedłożona dokumentacja. W świadectwie pracy z 12.08.1996r., obejmującym okres zatrudnienia od 1.09.1979r. do 10.08.1996r. zakład pracy wykreślił pkt 8, dotyczący ewentualnego wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy podniósł nadto, że nie dysponował aktami osobowymi wnioskodawcy ze spornych okresów.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił i zważył, co następuje:

Wnioskodawca E. D. (1) urodził się (...) Niesporne jest, że na dzień 1.01.1999 r. udowodnił on ogólny staż pracy w wymiarze 24 lata 8 miesięcy i 10 dni okresów składkowych, nieskładkowych i uzupełniających w tym okresy pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 8.07.1974r. do 17.09.1974r. i od 1.09.1976r. do 9.01.1977r.

W dniu 12.06.1974r. odwołujący się ukończył (...) Szkołę Zawodową dla pracujących przy Zakładach (...) w N.. W okresie od 1.09.1971r. do 7.07.1974r. i od 16.10.1978r. do 17.04.1979r. pracował w Zakładach (...) w N.. Od 18.09.1974r. do 31.08.1976r. zatrudniony był w Zakładach (...) w K. na stanowisku manewrowego. W okresie 10.01.1977r. do 27.08.1977r. pracował jako robotnik budowalny w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w R. a od 20.08.1977r. do 1.01.1978r. zatrudniony był w Hucie (...) w S. jako prostowacz rur. W dniu 15.06.1978r. zawarł związek małżeński.

W okresie od 18.04.1979r.do 31.08.1979r. wnioskodawca mieszkał i pracował w gospodarstwie rolnym swoich rodziców C. i S. D. położonym w miejscowości K. 315 o powierzchni około 2 hektary. Na terenie gospodarstwa uprawiane były zboża: żyto, owies, buraki, ziemniaki i brukiew. W gospodarstwie hodowano dwie świnie, dwie krowy , a nadto 50 sztuk drobiu (kaczek i kur).

Wiosną wnioskodawca pracował w polu przy orce, sadzeniu i hakowaniu ziemniaków. W lecie pracował przy żniwach i sianokosach, koszeniu, grabieniu, suszeniu i zwózce. Później pracował przy wykopkach buraków i ziemniaków. Praca w gospodarstwie stanowiła wówczas jedyne źródło jego utrzymania, była wykonywana w wymiarze nie niższym niż 4 godziny dziennie.

W dniu 1.09.1979rodwołujacy podjął pracę zawodową w Spółdzielni (...) w N.. Początkowo na czas określony od 1.09.1979r. do 30.11.1979r. w celu przyuczenia do wykonywania pracy na stanowisku tokarza. Na podstawie umowy z dnia 1.11.1979r. powierzono mu obowiązku tokarza automatowego. Z dniem 1.05.1980r. powierzono mu obowiązki ustawiacza automatów tokarskich, z dniem 1.10.1980r.- ustawiacza automatów-tokarza. W okresie od 21.08.1981r. do 25.09.1981r. korzystał z urlopu bezpłatnego. Od 1.12.1984r. powierzono mu obowiązki tokarza automatowego. Z dniem 1.06.1991r. otrzymał angaż na stanowisko ustawiacza automatów tokarskich, na którym pracował do 10.08.1996r. W okresie od 1.04.1997r. do 9.09.1997r. zatrudniony był w w/w zakładzie pracy jako robotnik grupy remontowo-budowlanej- prace interwencyjne

W okresie od 1.09.1979r. do 10.08.1996r. pracując na stanowisku tokarz automatowy i ustawiacz automatów tokarskich stale i w pełnym wymiarze wykonywał czynności pracownicze na automatach tzw. obrabiarkach, była to praca tego samego rodzaju na obu stanowiskach. Praca tokarza automatowego polegała na tym, że po włączeniu maszyny tokarskiej zakładał na nią stalowy pręt o długości 4-5 metrów. Maszyna obrabiała – skrawała nożami tokarskimi pręt na nakrętki, wkrętki, śruby, końcówki oczkowe, króćce. Detale następnie szły do dalszej obróbki.

Jako ustawiacz automatów tokarskich zajmował się ustawianiem automatu tokarskiego, aby wykonywał detale zgodnie z rysunkiem technologicznym i procesem technologicznym. Ustawiał parametry obróbki, tj. prędkość obrotową, posuwy, zakładał na maszynę drut, odpowiednie narzędzia do głowicy np. nóż, tarcza. Następnie wykonywał pierwszych 5 sztuk sprawdzał je tj. parametry są zgodne z rysunkiem, wymiarami . Jeżeli okazało się że detale miały nieodpowiednie parametry, to zatrzymywał urządzenie i ponownie je ustawiał. Następnie szedł do kolejnego automatu tokarskiego i wykonywał po kolei te same czynności Pracując jako ustawiacz miał do obsługi całą placówkę automatów - max. 25 - 30 automatów. Co jakiś czas zmieniał parametry, przyrządy na automatach do wykonania nowych detali. Wymienione czynności wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

(dowód:

-akta rentowe i kapitałowe wnioskodawcy: wniosek o emeryturę k.1, zaświadczenia z Urzędu Gminy w M. k.11, 12, zaświadczenie starosty (...) z 23.02.2017r. k.13, świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej k.14, decyzja z 17.03.2017r.k.18, świadectwa pracy k.3-7, 9,11,

- akta osobowe wnioskodawcy nadesłanych przez Spółdzielnie (...) w N. ,

- zeznania świadków M. T., S. T. i J. T. – zapis nagrania z dnia 21.06.2017r.,

- zeznania świadka F. B. – zapis nagrania z dnia. 30.08.2017.,

- akta rentowe świadków J. T. i F. B.,

- zeznania wnioskodawcy – zapis nagrania z dnia 30.08.2017r.)

Uprawnienie wnioskodawcy do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy
w warunkach szczególnych należało rozpoznać pod kątem spełnienia przesłanek
z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS ( tj. DZ.U.
z 2016 r. poz. 887 ze zm.), zwanej dalej ustawą. Stanowi on, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. na dzień 1 stycznia 1999r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury
w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Okres składkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy wynosi dla mężczyzny 25 lat. Odnośnie natomiast przepisów dotychczasowych, które regulowały prawo
do nabycia świadczenia emerytalnego przez mężczyznę w wieku niższym niż 65 lat
w związku z wykonywaniem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze, te przepisy to przede wszystkim Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), zwane dalej Rozporządzeniem.

Zgodnie z § 3 i § 4 ust. 1 Rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany
do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeśli spełni łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet 60 lat dla mężczyzn ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

W przedmiotowej sprawie niesporne jest, że wnioskodawca w dniu (...) ukończył 60 rok życia, nie przystępował do OFE. Spór dotyczy natomiast kwestii czy wykazał co najmniej 25 lat okresów składkowych, nieskładkowych i uzupełniających oraz czy na dzień 1.01.1999r. wykazał co najmniej 15 lat stażu pracy w warunkach szczególnych.

Bezsporne jest, że wykazał 24 lata 8 miesięcy i 10 dni ogólnego stażu pracy. Wnioskodawca domaga się uwzględnienia do stażu pracy okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia, tj. od 02.01.1978r. do 18.04..1978r. i od 18.04.1979r. do 31.08.1979r. a także zaliczenia do pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia w Spółdzielni (...) w N. od 1.09.1979r. do 10.08.1996r. i od 1.04.1997r. do 9.09.1997r. Powyższe stanowi przedmiot sporu w niniejszej sprawie.

Przepis art. 10 ust.1 pkt 3 ustawy stanowi, że przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia traktując je jak okresy składkowe, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W kwestii zaliczenia do stażu pracy wnioskodawcy okresu pracy
w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia Sąd Okręgowy podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 28.02.1997r. w sprawie sygn. akt II UKN 96/96, OSNP 1997/23/473, zgodnie z którym na podstawie przepisu art. 5 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 ze zm.) okresy pracy domownika w gospodarstwie rolnym przed dniem 1 stycznia 1983 r. uwzględnia się przy ustalaniu uprawnień emerytalno-rentowych, gdy była wykonywana w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy.

Definicję pojęcia domownik zawiera art. 6 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (j.t. Dz. U. z 2016 r. poz. 277). Zgodnie z wymienionym przepisem jest to osoba bliska rolnikowi, która:

- ukończyła 16 lat,

- pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,

- stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

O uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresów pracy w gospodarstwie rolnym przesądza wystąpienie dwóch okoliczności: po pierwsze - wykonywanie czynności rolniczych powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej domownika zawartej w art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników i po drugie czynności te muszą być wykonywane w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie. Za domownika uznaje się zatem osobę bliską rolnikowi, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa albo w bliskim sąsiedztwie oraz stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

Sąd Okręgowy zauważa, że stałość wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym, nie musi oznaczać codziennego wykonywania czynności rolniczych, ale gotowość (dyspozycyjność) do podjęcia pracy rolniczej w każdej chwili, gdy sytuacja tego wymaga. Ustawodawca nie określa przy tym długości czasu, jaki musi trwać praca w gospodarstwie rolnym, aby mogła być uznana za stałą (np. miesiąc, kilka miesięcy, rok, kilka lat).

Przenosząc powyższe rozważana na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że nie budzi wątpliwości, że rodzice wnioskodawcy posiadali gospodarstwo rolne w spornych okresach. Spór sprowadza się do miejsca zamieszkania wnioskodawcy w tych okresach.

Wnioskodawca zeznał, że na początku 1978 roku przyjechał zeŚ. do rodziców do K.. Na Ś. odbywał zasadniczą służbę wojskową i pracował w S. w Hucie (...). Wyjaśnił, że nie zameldował się u rodziców ani też nie wymeldował się z pobytu czasowego na Ś., ale od stycznia 1978r. do czasu podjęcia pracy mieszkał i pracował w gospodarstwie rolnym rodziców, gdzie uprawiane były żyto, owies, mieszanki dla trzody, siano. Były też uprawy buraków, ziemniaków, brukiew. W gospodarstwie były dwie świnie, dwie albo trzy krowy, drób: kaczki i kury razem z 50 sztuk. W okresie zimowym wnioskodawca przygotowywał paszę dla trzody, rżnął sieczkę, siekał buraki, parował ziemniaki, wyrzucał obornik, rąbał i rżnął drzewo. Podał, że w/w prace wykonywał od godziny 7-8 do godziny 11, natomiast popołudniu aż do wieczora. Wiosną orał pole, sadził i hakował ziemniaki, w czerwcu kosił trawę, w lecie pracował przy żniwach i sianokosach. Później pracował przy wykopkach buraków i ziemniaków. We wrześniu 1979 roku zaczął pracę w Spółdzielni (...). Podał, że w okresie zimowym prace w gospodarstwie zajmowały mu łącznie do 8 godzin dziennie, zaś w okresie wiosenno - letnim prace w gospodarstwie rolnym zajmowały mu minimum 12 godzin dziennie. ( zeznania wnioskodawcy- zapis nagrania).

Świadek J. T. zeznał, że wnioskodawca przed weselem mieszkał z rodzicami i pracował w ich gospodarstwie rolnym. Świadek widywał go przy koszeniu, grabieniu siania, przy wykopkach ziemniaków ( zeznania świadka- zapis nagrania).

Świadek F. B. zeznał, że rodzice wnioskodawcy mieli gospodarstwo o powierzchni 2 ha, graniczącego z jego gospodarstwem. Rodzice wnioskodawcy pracowali też poza rolnictwem, a po pracy na roli . Świadek zeznał, że w latach 70 - tych E. D. pracował poza rolnictwem, ale nie wiedział dokładnie gdzie „chyba w Spółdzielni (...)”, a po pracy przychodził do domu i pomagał rodzicom. Świadek widywał wnioskodawcę jak pracował przy sianokosach, żniwach, wykopkach. Pomagał ojcu, kosił trawę, grabił ją. Odbierał pokosy, wiązał snopki. Świadek widywał go jak wyrzucał obornik, karmił drób, świnie ( zeznania świadka –zapis nagrania)

Z zaświadczenia Urzędu Gminy w M. wynika, że wnioskodawca był zameldowany w miejscowości K. 315 wraz z rodzicami od urodzenia do 15.09.1977r. i od 31.12.1985r. do 30.04.1998r. Brak tego zameldowania w spornych latach 1978 -1979 zdaniem organu rentowego wskazuje, że wnioskodawca wówczas tam nie mieszkał. W tym miejscu stwierdzić należy, że zameldowanie pod danym adresem stwarza jedynie domniemanie zamieszkania pod tym adresem. Zamieszkiwanie nie jest pojęciem tożsamym z zameldowaniem. Zameldowanie ma potwierdzać zamieszkanie, jednakże niedopełnienie obowiązku meldunkowego nie oznacza automatycznie, że wnioskodawca tam nie zamieszkiwał, a jedynie stwarza takie domniemanie.

Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawcy w zakresie, w jakim znalazły one wiarygodne potwierdzenie w zgromadzonych w sprawie dowodach. . Otóż z wyciągu z dowodu osobistego, złożonego przy ubieganiu się o pracę w we wrześniu 1979r. w Spółdzielni (...) wynika, iż w 1979r. zamieszkiwał z rodzicami w K.. W kwestionariuszu osobowym wypełnionym przy ubieganiu się o pracę wpisano jako miejsce wnioskodawcy : K. 315 . Z akt tych wynika, że dopiero w 1995r. zameldował się tymczasowo w N..(akta osobowe wnioskodawcy).

W ocenie Sądu, w kontekście w/w zapisów zeznania świadków F. B., J. T. oraz wnioskodawcy pozwalają na ustalenie, że T. D. mieszkał i pracował w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie od 18.04.1979r. do 31.08.1979r. Z zeznań tych wynika, że praca wykonywana przez wnioskodawcę w gospodarstwie rolnym rodziców w w/w okresie była pracą stałą, wykonywaną w okresie wiosenno-letnim przez co najmniej 4 godziny dziennie.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadków. Świadkowie F. B. i J. T. byli osobami mieszkającymi w bliskim sąsiedztwie gospodarstwa rolnego, którym mieszkał i pracował wnioskodawca i zeznający na okoliczności znane im z własnych obserwacji. Zeznania ich są szczere, logiczne, wyczerpujące, a nadto korespondują z całokształtem materiału dowodowego zebranego w sprawie.

Mając na uwadze treść zeznań świadków, częściowe zeznania wnioskodawcy oraz pozostałe dowody zgromadzone w sprawie Sąd uznał, iż wspólnie tworzą one logiczną i spójną całość, a tym samym zasługują na wiarygodność.

Na uwagę zasługuje fakt, iż organ rentowy nie kwestionował zeznań przesłuchanych w sprawie świadków, ani też nie zawnioskował żadnego dowodu dla podważenia wiarygodności ich zeznań.

W ocenie Sądu wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego pozwalają na stwierdzenie, że wnioskodawca był domownikiem rolnika i po ukończeniu 16 roku życia w okresie od 18.04.1979r. do 31.08.1979r. pracował w gospodarstwie rolnym rodziców w wymiarze odpowiadającym co najmniej połowie pełnego wymiaru czasu pracy tj. każdego dnia co najmniej po cztery godziny. W ocenie Sądu praca odwołującego się miała istotny wpływ na funkcjonowanie tego gospodarstwa rolnego rodziców i w tym znaczeniu uznać należało ją za stałą, skoro nie miał wówczas innego źródła utrzymania.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd uznał powyższy okres jako pracę w gospodarstwie rolnym w charakterze domownika po ukończeniu 16 roku życia, tj. od 18.04.1979r. do 31.08.1979r. ( 4 miesiące i 13 dni) i w konsekwencji ustalił, że wykazał on 25 lat okresów składkowych, nieskładkowych i uzupełniających przed 01.01.1999r., skoro niesporny okres wynosił 24 lata 8 miesięcy i 10 dni takich okresów.

W ocenie Sądu E. D. (1) wykazał również 15 letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. zawiera wykaz prac i stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Tym samym o tym czy praca wykonywana przez pracownika może być zaliczona do pracy w warunkach szczególnych decyduje fakt umieszczenia danego stanowiska pracy w tym wykazie. Nadto musi być to praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wymienione Rozporządzenie zalicza do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego w wykazie A dział III – prace różne w hutnictwie i w przemyśle metalowym pod poz. 69 tłoczenie gwoździ, nitów oraz obsługa automatów do produkcji drutu kolczastego lub wyrobów z drutu.

Sąd uznał za wiarygodne przeprowadzone w sprawie dowody w postaci zeznań świadków, zeznań wnioskodawcy oraz zgromadzonych dokumentów.

Z dokumentów tych wynika, że wnioskodawca będąc zatrudniony w Spółdzielni (...) w N. początkowo tj. od 1.09.1979r. do 31.10.1979r. pracował w ramach umowy o przyuczenie zawodu tokarza, zaś od 1.11.1979r. do 10.08.1996r. pracował na stanowisku tokarza automatowego i ustawiacza automatów. W okresie od 21.08.1981r. do 25.09.1981r. korzystał z urlopu bezpłatnego. W okresie od 1.04.1997r. do 9.09.1997r. zatrudniony był w w/w zakładzie pracy jako robotnik grupy remontowo-budowlanej- prace interwencyjne.

Wnioskodawca zeznał, że w warunkach szczególnych pracował w Spółdzielni (...) w N. od 1979r. do września 1996r. Była to praca w hałasie i zapyleniu olejowym. Pracował tam jako tokarz - ustawiacz automatów tokarskich. Jego praca polegała na tym, że po włączeniu maszyny tokarskiej zakładał stalowy pręt o długości 5 metrów. Maszyna obrabiała nożami tokarskimi pręt na nakrętki, wkrętki, śruby, końcówki oczkowe, króćce. Detale szły do dalszej obróbki. Jeżeli okazało się że detale miały nieodpowiednie detale, to zatrzymywał urządzenie i ustawiał noże tokarskie np. dobierał odpowiednią średnicę. Zeznał, że dostawał dodatek za pracę w szkodliwych warunkach jak tylko zaczął pracować na automatach. Wskazał nadto, że praca ustawiacza maszyn tokarskich polegała na tych samych czynnościach, które opisał wyżej z tą różnicą pracując jako ustawiacz miał do obsługi całą placówkę automatów 25 - 30, w których co jakiś czas zmieniał narzędzia i ustawiał właściwe parametry ( zeznania wnioskodawcy- zapis nagrania).

Razem z wnioskodawcą na stanowiskach kierowców ciągników pracowali świadkowie M. T. i S. T..

Świadek M. T. zeznał, że wnioskodawca pracował w Spółdzielni (...) w N. na stanowisku tokarz ustawiacz automatów tokarskich - do 1999 roku, przy czym miał jakieś niedługie przerwy w zatrudnieniu Wyjaśnił, że jego praca polegała na tym, że obsługiwał maszyny - zautomatyzowane tokarki, które obrabiały pręty stalowe. Jego praca polegała na zakładaniu pręta na maszynę, na sprawdzaniu sztuk - detali np. kulki, nakrętki, wkrętki, które były wykonywane z tego pręta. Ustawiacz ustawiał maszynę, ustawiał posuwy maszyny, odpowiednie krzywki do danego detalu. Przy zmianie detalu zmieniały się ustawienia. Następnie włączał maszynę, wcześniej jeszcze zakładał narzędzia i sprawdzał sztuki na sprawdzianie i suwmiarką. Świadek zeznał, że praca tokarza automatowego nie obejmowała zmiany narzędzi na automacie, krzywek i ustawiania tych parametrów, ale późnej oba te stanowiska tokarza i ustawiacza automatów zostały połączone w jedno. Świadek zeznał, że w/w czynności wykonywał stale i w pełnym wymiarze. Świadek potwierdził, że przysługiwał wnioskodawcy dodatek szkodliwy z tej pracy.

( zeznania świadka- zapis nagrania)

Świadek S. T. zeznał, że wnioskodawca pracował razem z nim na automatach tokarskich jako ustawiacz automatów tokarskich i zajmował się przez osiem godzin ustawianiem maszyny, czyli automatu tokarskiego, aby wykonywała detale zgodnie z rysunkiem technologicznym i procesem technologicznym. Ustawiał parametry obróbki: prędkość obrotową, posuwy, zakładał odpowiednie narzędzia do głowicy np. nóż tarcza. Następnie po zrobieniu przez maszynę pierwszych 5 sztuk sprawdzał je tj. parametry czy jest zgodne z rysunkiem, wymiarami i dalej już oddawał pracownikom i jeżeli wszystko było w porządku, jeżeli coś się nie zgadzało to ustawiał do skutku. Chodził od maszyny do maszyny i ustawiał te parametry. Jeżeli maszyna miała awarie to szedł i ustawiał te wymiary po raz kolejny. W ciągu dniówki roboczej trzeba było obsługiwać pięć i więcej maszyn. Wymienione czynności wnioskodawca wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy. ( zeznania świadka- zapis nagrania)

Zeznania wymienionych świadków Sąd uznał za wiarygodne. Byli oni współpracownikami wnioskodawcy, a tym samym mają najpełniejszą wiedzę na temat rodzaju pracy i zakresu jego czynności. Zeznania ich zaś są logiczne i wyczerpujące. W/w świadkowie zgodnie potwierdzili, że w okresie zatrudnienia w Spółdzielni (...) w N. na stanowisku tokarz automatowy i ustawiacz automatów tokarskich wnioskodawca zajmował się obsługą automatów do produkcji wyrobów z drutu różnej grubości , nakrętek, kształtek itp.

W ocenie Sądu wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego pozwalają na stwierdzenie, iż E. D. (1) będąc zatrudniony w Spółdzielni (...) w N. na w/w stanowiskach w okresie od 1.09.1979r. do 10.08.1996r. ( 16 lat 11 miesięcy 10 dni) z wyłączeniem okresów: przyuczenia do zawodu
( 1.09.1979r. do 31.10.1979r.- 2 miesiące), urlopu bezpłatnego od 21.08.1981r. do 25.09.1981r. ( 5 dni) tj. przez ponad 16 lat 10 miesięcy i 18 dni pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych wykonując prace, które dają uprawnienia do uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku. Tym samym uznać należy, że wnioskodawca wykazał ponad 15 lat stażu pracy w warunkach szczególnych.

Sąd uznał, że okresu przyuczenia wnioskodawcy do zawodu tokarza od 1.09.1979r. do 31.10.1979r. nie stanowił okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej na zasadach określonych w § 2 ust. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2013 r. II UK 341/12, L.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2012 r., II UK 96/11, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2011 r., II UK 169/10, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 sierpnia 2012 r., I UK 130/12) i jako taki nie podlega zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia 1.03.2017r. tj. od dnia złożenia wniosku. Wcześniej, bo w dacie 8.02.2016r. ukończył on 60 rok życia ( pkt I wyroku).

Na podstawie art. 98 kpc w zw. z § 9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r. poz.1800) Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w R. na rzecz wnioskodawcy kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ( pkt II wyroku).