Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 listopada 2021 r.

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – SSO Wojciech Paluch

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Dorota Lichocka

przy udziale

po rozpoznaniu w dniu 2 listopada 2021 r. w Tarnobrzegu

na rozprawie

sprawy A. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury pomostowej

na skutek A. Z.

od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 21 czerwca 2021 r. znak: (...)

I.oddala odwołanie,

II.zasądza od wnioskodawcy A. Z. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. kwotę 180 zł (słownie: sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt III U 520/21

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21.06.2021r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., po rozpatrzeniu wniosku A. Z. z dnia 26.02.2021r. odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej. Jako podstawę prawną decyzji powołał przepisy ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U z 2021r., poz. 291 ze zm.) oraz ustawę z dnia 19.12.2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2018r., poz. 1924). Organ rentowy przytoczył treść przepisu art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych i uzasadniał, że wnioskodawca nie udowodnił okresu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, przed dniem 01.01.1999r. nie wykonywał prac w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej oraz nie udowodnił rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą. Organ rentowy, jako staż pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, wskazał uwzględniony 1 miesiąc i 20 dni (okres zatrudnienia od 12.10.2020r. do 30.11.2020r.). Organ rentowy przyjął za udowodniony ogólny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 41 lat, 11 miesięcy i 10 dni. Do pracy w szczególnych warunkach organ rentowy nie zaliczył okresów od 18.11.1980r. do 31.12.2000r. z tytułu zatrudnienia w Samodzielnym Publicznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej, ponieważ wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. prace z wykazu A, dział XIV, poz. 24 można zaliczyć do wykonywanych w szczególnych warunkach pod warunkiem, że są wykonywane stale, bezpośrednio i w pełnym wymiarze na stanowiskach wymienionych w wykazie. Organ rentowy uzasadniał, że praca na stanowisku Kierownika D. (...) Sanitarnego oraz Kierownika Rejonowej (...), na których był zatrudniony wnioskodawca nie spełnia kryterium zawartego w ww. przepisach.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył A. Z.. Podnosił, że od 18.11.1980r. pracował w Wojewódzkiej Kolumnie (...) Sanitarnego w T. na stanowiskach kierowcy, dyspozytora transportu, inspektora gosp. samochodowej, następnie od kwietnia 1990r. do 31.12.2000r. kierownika Rejonowej (...) w S. i od 01.01.2001r. jako kierownik D. (...) Sanitarnego. Argumentował, że nadzorował pracę kierowców ambulansów sanitarnych oraz mechaników samochodowych pracujących w kanałach naprawczych. Wywodził, że był to nadzór inżynieryjno-techniczny w pełnym wymiarze czasu pracy, tj. 8 godzin na dobę.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Podnosił, że wnioskodawca zajmował stanowiska kierownicze, które oprócz nadzorowania pracy podległych pracowników wymagały również wykonywania szeregu prac administracyjno-biurowych związanych z prowadzeniem odpowiedniej dokumentacji. Nie można stwierdzić, że wnioskodawca wykonywał prace w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy stanowiskach: kierowcy samochodu uprzywilejowanego, kierowcy samochodu specjalnego, kierowcy samochodu sanitarnego, kierowcy karetki, kierowcy-sanitariusza i mechanika samochodowego. Podkreślił, że wnioskodawca nie udokumentował rozwiązania stosunku pracy.

Na rozprawie w dniu 02.11.2021r. wnioskodawca sprecyzował żądanie zawarte w odwołaniu w ten sposób, że domagał się zmiany zaskarżonej decyzji i uznania, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach w okresie od dnia 18.11.1980r. do dnia 31.12.2000r. (w Wojewódzkiej Kolumnie (...) Sanitarnego w T.) oraz od dnia 01.01.2001r. do dnia 31.12.2008r. w (...) Szpital (...) w S.. Przyznał, że w dalszym ciągu pozostaje w zatrudnieniu u ostatniego pracodawcy. Pełnomocnik organu rentowego wnosił o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił i zważył, co następuje:

Wnioskodawca A. Z., urodzony (...), ukończył 60 lat w dniu (...) Legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze łącznym 41 lat, 11 miesięcy i 10 dni (karta przebiegu zatrudnienia, k. 19 akt ZUS). Posiada uwzględniony przez organ rentowy staż pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w wymiarze 1 miesiąc i 20 dni (okres zatrudnienia od 12.10.2020r. do 30.11.2020r.). Powyższe okoliczności są niesporne.

W dniu 21.12.2020r. wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o emeryturę pomostową. Decyzją z dnia 20.01.2021r. organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do powyższego świadczenia.

Z kolejnym wnioskiem o emeryturę pomostową wystąpił w dniu 26.02.2021r. Zaskarżoną decyzją z dnia 21.06.2021r. organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej uzasadniając, że wnioskodawca nie udowodnił okresu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, przed dniem 01.01.1999r. nie wykonywał prac w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej oraz nie udowodnił rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą.

Na rozprawie w dniu 02.11.2021r. wnioskodawca przyznał, że w dalszym ciągu pozostaje w zatrudnieniu u ostatniego pracodawcy. Wywodził, że gdyby już rozwiązał stosunek pracy, to zostałby bez pracy i bez emerytury po odmownej decyzji ZUS. Oświadczył, że po uznaniu okresu pracy w szczególnych warunkach jest gotowy natychmiast rozwiązać swój stosunek pracy.

/Dowód: - dokumenty zalegające w aktach rentowych dot. wnioskodawcy./

Podstawą prawną żądania wnioskodawcy są przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2018r. poz. 1924 j. t.). Ustawa ta ma charakter przejściowy, ograniczając prawo do uzyskania świadczenia do osób urodzonych po dniu 31 stycznia 1948r., które prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze rozpoczęły przed dniem 1 stycznia 1999r. Celem tej ustawy jest ograniczenie kręgu uprawnionych do emerytury z powodu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do mniejszej liczby sytuacji uzasadnionych rzeczywistą koniecznością przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w których oczekiwania osób, które rozpoczęły wykonywanie takiej pracy na starych zasadach na wcześniejsze przejście na emeryturę powinny zostać zaspokojone (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r., II UK 164/11, OSNP 2013, nr 5-6, poz. 62 i z dnia 4 września 2012 r., I UK 164/12, LEX nr 1284720).

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2018r. poz. 1924 j. t.) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Odwołanie A. Z. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sporna w sprawie była kwestia dotycząca rozwiązania stosunku pracy przez wnioskodawcę, wykonywania przez odwołującego przed dniem 01.01.1999r. pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej oraz legitymowania się przez odwołującego wymaganym 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Sąd zważył, że uprawnienie wnioskodawcy do dochodzonej emerytury pomostowej w niniejszej sprawie jest oceniane w oparciu o przepis art. 4 powołanej wyżej ustawy pomostowej. Przepis ten zawiera w swojej treści warunek dotyczący rozwiązania stosunku pracy. Wymóg rozwiązania stosunku pracy jest warunkiem sine qua non do przyznania emerytury pomostowej, został wskazany zarówno w przepisie art. 4 pkt 7 jak i art. 49 pkt 2 cytowanej ustawy pomostowej. Sąd podziela pogląd wyrażony w wyroku Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 13.02.2014r. sygn. akt III AUa 1209/13, iż wykładnia powyższego przepisu nie budzi żadnych wątpliwości - spełnienie powyższego warunku następuje w sytuacji kiedy osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową nie pozostaje w zatrudnieniu. Sąd zważył, że okoliczność nierozwiązania stosunku pracy (w sposób faktyczny i rzeczywisty) musi skutkować ustaleniem, że już z tej przyczyny wnioskodawca nie spełnia określonych omawianą ustawą przesłanek do skutecznego nabycia uprawnienia do dochodzonej emerytury. (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 25.02.2021r. sygn. III AUa 754/20).

W konsekwencji zbędnym jawi się dokonywanie ustaleń w zakresie stażu pracy odwołującego - jako pozostające bez wpływu na rozstrzygnięcie. Z tego też względu Sąd pominął wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków J. B. i Z. B. na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. jako nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Wobec nierozwiązania stosunku pracy rozstrzygnięcie musiało być negatywne dla odwołującego.

Ugruntowanym w orzecznictwie jest pogląd, że niedopuszczalne jest ustalanie faktów, także prawotwórczych, jeśli celem tego żądania jest ustalenie dowodu, który ma być wykorzystany w przyszłości w postępowaniu o świadczenia z ubezpieczenia społecznego. Nie jest dopuszczalne w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych wydanie wyroku ustalającego spełnienie przez ubezpieczonego niektórych warunków wymaganych do nabycia prawa do świadczenia lub wyroku warunkowego, przyznającego to świadczenie na przyszłość z chwilą rozwiązania stosunku pracy (por. uchwały Sądu Najwyższego z 03.11.1994r. sygn. I PZP 45/94- OSNAPiUS 1995 Nr 6, poz. 74; z 19.03.2003r. sygn. III UZP 1/03- OSNP 2003, Nr 13, poz. 317, a także wyroki z dnia: 17.12.1997r. sygn. I PKN 434/97 - OSNAPiUS z 1998, Nr 21, poz. 627; 23.02.1999r. sygn. I PKN 597/98 - OSNAPiUS 2000 Nr 8, poz. 301; 19.09.2000r., sygn. II UKN 725/99- OSNAPiUS 2002, Nr 7, poz. 170); 12.01.2005r. sygn. I UK 160/04 OSNP 2005, Nr 16, poz. 255, wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 16.06.2016r. sygn. III AUa 1160/15).

Z uwagi na powyższe Sąd na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie (pkt I wyroku).

W punkcie II wyroku Sąd, na podstawie przepisu art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r., w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018r., poz. 265, t.j), zasądził od wnioskodawcy A. Z. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.