Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący PSO Robert Pelewicz

Protokolant sekr. sąd. Renata Rękas

przy udziale prokuratora Janusza Woźnika z Prokuratury Okręgowej w Tarnobrzegu

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2015 roku

sprawy D. S.

oskarżonego z art.63 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz.1485 z późn.zm.) i art.62 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku
o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz.1485 z późn.zm.)

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora Prokuratury Rejonowej w Kolbuszowej

od wyroku Sądu Rejonowego w Mielcu VII Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą
w Kolbuszowej

z dnia 15 grudnia 2014 roku, w sprawie sygn. akt VII K 270/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla pkt IV i V;

II.  kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt II Ka 90/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu z dnia 16 kwietnia 2015 r.

Aktem oskarżenia, który wpłynął do Sądu Rejonowego w Mielcu VII Zamiejscowy Wydział Karny z/s w Kolbuszowej w dniu 17 października 2014 r. D. S. został oskarżony o to, że:

1.  w dniu 20 czerwca 2014 r. w K. woj. (...) wbrew przepisom ustawy uprawiał w miejscu zamieszkania w doniczce krzew konopii innych niż włókniste o wysokości 1,10 m,

tj. o przestępstwo określone w art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179 poz. 1485 z późn. zm.);

2.  w dniu 20 czerwca 2014 r. w K. woj. (...) wbrew przepisom ustawy posiadał w miejscu zamieszkania środki odurzające (w ilości 10,837 grama) w postaci ziela konopii innych niż włókniste,

tj. o przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179 poz. 1485 z późn. zm.).

Sąd Rejonowy w Mielcu VII Zamiejscowy Wydział Karny z/s w Kolbuszowej wyrokiem z dnia 15 grudnia 2014 r. w sprawie II K 270/14:

I.  uznał oskarżonego D. S. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu wyżej opisanego w punkcie 1, stanowiącego występek z art. 63 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i za to na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii skazał oskarżonego D. S. na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności;

II.  uznał oskarżonego D. S. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu wyżej opisanego w punkcie 2, stanowiącego występek z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i za to na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii skazał oskarżonego D. S. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 85 kk i art. 86§1 kk w miejsce orzeczonych wyżej jednostkowych kar pozbawienia wolności wymierzył oskarżonemu karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności;

IV.  na podstawie art. 69§1 kk i art. 70 §1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 3 lat;

V.  na podstawie art. 73§1 kk w okresie próby oddał oskarżonego pod dozór kuratora sądowego;

VI.  na podstawie art. 70 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł przepadek dowodu rzeczowego w postaci krzewu konopii opisanego w wykazie dowodów rzeczowych numer(...)pod pozycją (...) na karcie 19 akt;

VII.  na podstawie art. 70 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł przepadek dowodu rzeczowego w postaci woreczka foliowego strunowego z zawartością suszu roślinnego opisanego w wykazie dowodów rzeczowych numer (...)pod pozycją (...)na karcie 19 akt i zarządził jego zniszczenie;

VIII.  na podstawie art. 230§2 kpk nakazał zwrócić jako uprawnionej T. S. dowód rzeczowy w postaci dowodu osobistego seria (...) wydanego dnia 8 czerwca 2004 roku przez Burmistrza miasta S. na nazwisko T. S. opisanego w wykazie dowodów rzeczowych numer (...)pod pozycją(...)na karcie 19 akt;

IX.  na podstawie art. 624§1 kpk zwolnił oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych, którymi obciążył Skarb Państwa.

Powyższy wyrok zaskarżył oskarżyciel publiczny w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonego. Prokurator powołując się na przepisy art. 444, 425§1 i 2, 427§1 i 2, 437§1 i 438 pkt 3 kpk wyrokowi temu zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia o karze, polegający na wysnuciu błędnego wniosku, że ustalone okoliczności dotyczące osoby oskarżonego uzasadniają przypuszczenie, że pomimo niewykonania wymierzonej kary pozbawienia wolności będzie on przestrzegał porządku prawnego, co skutkowało warunkowym zawieszeniem jej wykonania, podczas gdy prawidłowa ocena tych okoliczności wskazuje, że nie zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek przemawiający za zastosowaniem tego środka probacyjnego.

W konkluzji apelacji Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie punktu IV stanowiącego o warunkowym zawieszeniu wykonania orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności na okres próby 3 lat oraz punktu V o oddaniu oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego.

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu stwierdził, co następuje:

Apelacja wywiedziona przez oskarżyciela publicznego jest zasadna.

Słusznie Prokurator wskazuje na błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia o karze, polegający na wysnuciu błędnego wniosku, że ustalone okoliczności dotyczące osoby oskarżonego D. S. uzasadniają przypuszczenie o pozytywnej prognozie kryminologicznej, co skutkowało warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności. Jednocześnie, co istotne, oskarżyciel publiczny nie kwestionuje ustalonych przez Sąd I instancji faktów, od których zależy rozstrzygnięcie o odpowiedzialności karnej oskarżonego.

Rozpoznając środek zaskarżenia wniesiony przez oskarżyciela publicznego, Sąd Okręgowy w pierwszej kolejności zbadał prawidłowość ustaleń Sądu Rejonowego, dotyczących stanu faktycznego oraz winy oskarżonego i w tym zakresie, tak jak i Prokurator, nie dopatrzył się jakichkolwiek uchybień. Poczynione przez Sąd I instancji w oparciu o właściwie zebrany i oceniony materiał dowodowy ustalenia faktyczne uznać należy za trafne i niebudzące wątpliwości. Ustalenia te są w całości zgodne ze zgromadzonymi i ujawnionymi w toku rozprawy dowodami, które tenże Sąd ocenił w sposób pozostający pod ochroną art. 4 kpk, 5 § 2 kpk oraz art. 7 kpk. Stanowisko swoje odnośnie stanu faktycznego Sąd Rejonowy należycie uzasadnił, czyniąc to w sposób zgodny z art. 424 kpk. Sąd I instancji nie przekroczył także granic swobodnej oceny dowodów. Sąd Rejonowy bezbłędnie i wyczerpująco ustalił zatem fakty od których zależy odpowiedzialność karna oskarżonego, jednakże ewidentnie błędnie je ocenił i wysnuł z nich mylne wnioski odnośnie pozytywnej prognozy kryminologicznej. W takiej sytuacji zmiana wadliwego wyroku nie narusza zasady bezpośredniości przy ocenie dowodów, orzeczenie zmieniające staje się racjonalne, a bezprzedmiotowa jest ewentualność uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania (por. W.Kociubiński: Możliwości reformacyjnego orzeczenia sądu odwoławczego – wybrane zagadnienia, PS 2001/7-8/87 tezy 8-10).

Uwzględnienie zarzutu apelacji zgodnie z jej wnioskami nie wymagało zatem uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy oskarżonego D. S. do ponownego rozpoznania przed Sądem I instancji, a wystarczające było dokonanie zmian w tym orzeczeniu, które w istocie dotyczyły kwestii kary w zakresie warunkowego zawieszenia jej wykonania.

Należy zauważyć, że zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności uzasadnione jest jedynie wówczas, gdy możliwe jest przyjęcie po stronie oskarżonego pozytywnej prognozy kryminologicznej. Ocena taka zgodnie z dyspozycją art. 69§1 kk możliwa jest jedynie wówczas, gdy zawieszenie wykonania kary jest wystarczające do osiągnięcia wobec sprawcy celów tej kary, a w szczególności zapobiegnie powrotowi do przestępstwa. Ponadto przy podejmowaniu rozstrzygnięcia o zawieszeniu wykonania kary należy brać pod uwagę postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się sprawcy po popełnieniu przestępstwa.

Dokładna analiza materiału dowodowego zgromadzonego w tej sprawie prowadzi do wniosku, że przesłanki powyższe po stronie oskarżonego D. S. nie zachodzą, czego Sąd Rejonowy nie dostrzegł. Sąd Rejonowy uzasadniając zajęte w tym przedmiocie stanowisko stwierdził, że „wprawdzie D. S. był uprzednio karany i zachowywał się bardzo negatywnie, jednakże jego postępowanie obecnie zmieniło się, oskarżony podejmuje prace zarobkowe, ustabilizował swoje zachowanie, stara się zachowywać poprawnie (k.89v). Sąd ten stwierdził również, że „umieszczenie oskarżonego w Zakładzie Karnym nie tylko nie zapobiegłoby w ocenie Sądu powrotowi do przestępstwa, ale mogłoby spowodować powrót do uprzednich zachowań i sprzyjać nawiązaniu kontaktu ze środowiskiem, które sprzyjało negatywnym zachowaniom oskarżonego” (k.89v). Ponadto podał, że „w sytuacji, gdy wykonanie kary pozbawienia wolności zostało warunkowo zawieszone na okres próby trzech lat oskarżony będzie musiał kontrolować bardzo mocno swoje zachowanie, przestrzegać porządku prawnego i dbać, aby nie popaść w kolejny konflikt z prawem. (...) W tych okolicznościach oskarżony zyskał silny bodziec do poprawnego zachowywania się” (k.89v).

W pierwszej kolejności wskazać jednak należy, że D. S. był uprzednio karany kilkukrotnie. Dokonywał przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, przeciwko wolności, a także przeciwko wymiarowi sprawiedliwości. D. S. ma na swoim koncie również skazanie za czyn kwalifikowany z art. 62 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Za popełnione przestępstwa oskarżony karany był zarówno karami o charakterze wolnościowym (ograniczenie wolności, pozbawienie wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary) jak i karami bezwzględnymi pozbawienia wolności. Kary te nie przyniosły jednak oczekiwanych skutków resocjalizacyjnych, nie wpłynęły na wdrożenie oskarżonego do przestrzegania prawa. Sam oskarżony popełniając kolejne przestępstwa dał się natomiast poznać jako sprawca niepoprawny i nieszanujący powszechnie przyjęte reguły prawne. Z tych też względów trudno zaaprobować bardzo optymistyczne założenie Sądu Rejonowego o istnieniu pozytywnej prognozy kryminologicznej względem jego osoby.

Należy zauważyć, że uprzednia karalność jest jednym z wielu czynników wpływających na zasadność zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, jednak ma ona bardzo doniosły wpływ na ustalenie pozytywnej prognozy kryminologicznej, na co zwrócił uwagę Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 10 kwietnia 2014 r. sygn. akt II AKa 85/2014 stwierdzając, iż „na decyzję Sądu co do istnienia w odniesieniu do oskarżonego pozytywnej prognozy kryminalisytycznej powinny mieć wpływ przede wszystkim kwestie związane z jego osobą, w tym zwłaszcza jego dotychczasowa niekaralność oraz nienaganny ustabilizowany tryb życia”. Nie ulega wątpliwości, że uprzednia karalność oskarżonego D. S. oraz rodzaj przestępstw jakich się dopuścił, wskazuje, że przyjęcie pozytywnej prognozy kryminalogicznej w jego przypadku było chybione.

Także analiza pozostałych przesłanek zawieszenia wykonania kary prowadzi do wniosku, że w stosunku do oskarżonego nie były one spełnione. W tym miejscu należy podkreślić, że oskarżony D. S. przejawiał i nadal przejawia daleko posunięte lekceważenie norm prawa, o czym świadczy nie tylko jego uprzednia karalność lecz także bagatelizowanie faktu uprawy w miejscu zamieszkania w doniczce konopii innych niż włókniste oraz posiadanie w miejscu zamieszkania środków odurzających (w ilości (...)) w postaci ziela konopii innych niż włókniste. Przytoczone powyżej okoliczności świadczą jednoznacznie o naganności postawy oskarżonego oraz o nagannym trybie jego dotychczasowego życia.

W katalogu czynników wpływających na dopuszczalność zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności znajduje się również, jak wskazano, zachowanie sprawcy po popełnieniu przestępstwa. Z zeznań oskarżonego złożonych przed Sądem I instancji, nie wynika, aby oskarżony dostrzegał naganność swojego zachowania, a jakakolwiek jego skrucha wynika jedynie z faktu wykrycia jego przestępstwa przez organy ścigania. Oskarżony próbuje jednocześnie umniejszyć swoją winę wskazując, że sadzonki marihuany traktował jak pokrzywy (k.79v), nie zajmował się nimi, nie zależało mu na ich dobrej kondycji. Z drugiej zaś strony oskarżony wskazuje, że sadzonki te miał na własny użytek, choć wiedział, że jest to niezgodne z prawem.

Okoliczności te wskazują, że oskarżony również po popełnieniu przestępstwa nie dostrzega naganności swoich czynów oraz że zaistniała sytuacja nie skłoniła go w najmniejszym stopniu do refleksji nad swoim niepoprawnym zachowaniem i niechęcią do przestrzegania porządku prawnego.

Reasumując nie sposób uznać, że kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania spełni swoje cele i spowoduje, że oskarżony D. S. nie powróci na drogę przestępstwa. Wniosek taki jest uprawniony zwłaszcza w kontekście uprzednich jego skazań, gdzie orzekano również kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, jak i kary bezwzględne co w żaden sposób nie podziałało na oskarżonego w sposób wychowawczy.

Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności i uwzględniając przy tym zasadę gradacji stopnia dolegliwości karnej, Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu doszedł do przekonania, że zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie orzeczenia o warunkowym zawieszeniu orzeczonej wobec oskarżonego D. S. kary jest w pełni uzasadniona. Sąd Odwoławczy orzekł o tym w punkcie I swojego wyroku, uznając jednocześnie, że w sytuacji orzeczenia kary bezwzględniej dozór kuratora jest zbędny.

W pozostałym zakresie Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego, a o kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 624 § 1 kpk uwzględniając trudną sytuację materialną oskarżonego, a zwłaszcza fakt nieposiadania stałej pracy zarobkowej.