Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Prezes SO Robert Pelewicz (spraw.)

Sędziowie: SSO Józef Dyl

SSR (del.) Marian Rżany

Protokolant: st. sekr. sąd. Edyta Bełczowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Tarnobrzegu – Roberta Religi

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2013 roku

rozpoznał sprawę M. B.

oskarżonego z art. 158§1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego M. B. i Prokuratora Rejonowego w Tarnobrzegu od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu z dnia 03.09.2013r. w sprawie sygn. akt II K 223/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego M. B. w ten sposób, że:

- w punkcie I wymierza mu karę 12 (dwunastu) miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 32 (trzydziestu dwóch) godzin w stosunku miesięcznym;

- w punkcie III orzeka na rzecz pokrzywdzonego kwotę 500 złotych (pięćset);

II.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od oskarżonego M. B. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt) tytułem opłaty za obie instancje, a nadto tytułem zwrotu wydatków za postępowanie odwoławcze kwotę 20 zł (dwadzieścia złotych).

Sygn. akt II Ka 315/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu z dnia 18 grudnia 2013r.

w sprawie sygn. akt II Ka 315/13.

Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu wyrokiem z dnia 3 września 2013r., w sprawie
II K 223/13:

I.  uznał oskarżonych M. B. , M. K. (1) K.
i K. K. (1) za winnych tego, że w nocy z 20 na 21 października 2012 roku
w N., woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu wzięli udział w pobiciu K. K. (2) w ten sposób, że K. K. (1) uderzał go zaciśniętą w pięść ręką po głowie, M. B. uderzał pięściami kopał obutymi nogami po całym ciele, a K. K. (3) kopał go obutymi nogami po całym ciele, zaś M. K. (2) rzuciła w K. K. (2) szklanym kuflem z cieczą, który rozbił się na jego plecach, powodując w ten sposób u pokrzywdzonego obrażenia ciała w postaci: otarcia naskórka za uchem prawym, wybroczyn krwawych w skórze szyi, rany tłuczonej oraz licznych powierzchownych rany skóry grzbietu w okolicy lędźwiowej otarcia naskórka przedramienia prawego, które to spowodowały naruszenie czynności ciała trwające nie dłużej niż 7 dni, jednocześnie naraziły pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia skutku określonego w art. 157§1 kk. tj. przestępstwa z art. 158§1 kk i za to na mocy art.158§1 kk
w zw. z art. 58§3 kk w zw. z art. 34§1 i §2 kk, art. 35§1 kk skazał oskarżonych: M. B. na karę 8 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze
30 godzin w stosunku miesięcznym, zaś oskarżonego K. K. (1) na karę
4 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym,

- na mocy art. 158 § 1 kk w zw. z art. 58§3kk w zw. z art. 33§1 i §3kk skazał oskarżonych M. K. (2) i K. K. (3) na kary grzywny
w wysokościach po 120 stawek dziennych, określając wysokość stawki dziennej na kwotę 10 zł;

II.  na podstawie art. 63§1 kk na poczet orzeczonych kar ograniczenia wolności zaliczył oskarżonym: M. B. okres zatrzymania od dnia 23 października 2012r. do dnia 24 października 2012r., K. K. (1) okres zatrzymania od dnia 24 października 2012r. do dnia 25 października 2012r., przyjmując 1 dzień rzeczywistego pozbawienia wolności za równy 2 dniom kary ograniczenia wolności, zaś na poczet kary grzywny zaliczył oskarżonym: M. K. (2) okres zatrzymania w dniu 24 października 2012r. i K. K. (3) okres zatrzymania od dnia 24 października 2012r. do dnia 25 października 2012r. przyjmując 1 dzień rzeczywistego pozbawienia wolności za równy 2 dziennym stawkom grzywny ;

III.  na mocy art. 46§2 kk orzekł od oskarżonych M. B., M. K. (2), K. K. (3) i K. K. (1) na rzecz pokrzywdzonego K. K. (2) nawiązki w kwotach po 250 zł;

IV.  na mocy art.230§2 kpk zwrócił dowody rzeczowe w postaci kawałka szklanego kufla w postaci naturalnej A. R. , zaś spodnie dżinsowe w kolorze ciemno niebieskim z plamami koloru ciemno brunatnego, paska skórzanego koloru czarnego ze sprzączką koloru srebrnego i napisem (...) z plamą koloru brunatnego
i bluzę koloru szarego z kapturem marki (...) z plamami ciemno brunatnymi
w okolicy tyłu bluzy na dole pokrzywdzonemu K. K. (2) - przechowywane w Komendzie Miejskiej Policji w T.;

V.  na mocy art. 627 kpk i art. 2 ust 1 pkt. 2,3, art. 3 ust 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (z późn.zm.) zasądził na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonych: M. B. zwrot wydatków w kwocie 208,20zł i wymierzył opłatę w kwocie 180 zł, K. K. (1) zwrot wydatków w kwocie 208,20zł
i wymierzył opłatę w kwocie 120 zł, M. K. (2) zwrot wydatków w kwocie 208,20zł i wymierzył opłatę w kwocie 120 zł, K. K. (3) zwrot wydatków w kwocie 208,20zł i wymierzył opłatę w kwocie 120 zł.

Powyższy wyrok w całości zaskarżyli oskarżyciel publiczny i obrońca oskarżonego M. B..

W złożonej apelacji obrońca oskarżonego zarzucił Sądowi I instancji niesłuszne niezastosowanie w stosunku do oskarżonego M. B. środka związanego
z poddaniem sprawcy próbie w postaci warunkowego umorzenia postępowania karnego, pomimo iż zaistniałe przesłanki przemawiają za zastosowaniem wobec oskarżonego dobrodziejstwa tej instytucji.

Podnosząc powyższy zarzut obrońca M. B. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku, w ten sposób, że Sąd warunkowo umorzy postępowanie karne w stosunku do oskarżonego z ustaleniem okresu próby na 2 lata.

Natomiast oskarżyciel publiczny w wywiedzionym środku zaskarżenia powołując się na treść art. 427 § 1 i 2 kpk, art. 438 pkt. 4 kpk orzeczeniu Sądu Rejonowemu w Tarnobrzegu zarzucił rażącą niewspółmierność kar i środków karnych wymierzonych oskarżonym za przypisane im przestępstwo wynikające z orzeczenia wobec M. B. kary
8 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, K. K. (1) kary 4 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym oraz M. K. (2) i K. K. (3) kary grzywny w wysokościach po 120 stawek dziennych, określając wysokość stawki dziennej na kwotę 10 zł, oraz orzeczenie wobec wymienionych nawiązek w kwocie po 250 zł na rzecz pokrzywdzonego K. K. (2), wobec nieuwzględnienia w sposób dostateczny okoliczności ich obciążających, takich jak działanie w zamiarze bezpośrednim, rodzaj i charakter naruszonego dobra jakim jest zdrowie, sposób i okoliczności popełnienia czynu, motywację sprawców w tym przypadku M. B. działania szczególnie agresywnego i bez powodu, a w stosunku do M. K. (2) działania agresywnego i użycia szklanego kufla, jego skutków w postaci zadania pokrzywdzonemu cierpienia fizycznego i psychicznego, a także uwzględnienia jako okoliczności łagodzących młodego wieku sprawców i ich uprzedniej niekaralności,
a w stosunku do M. B. i K. K. (1) także przyznanie się do popełnienia przestępstwa, co sprawia, że tak orzeczona kara nie spełni celów zapobiegawczych
i wychowawczych w stosunku do oskarżonych, a także zostaną niezrealizowane cele
w zakresie społecznego oddziaływania kary.

Mając na uwadze powyższy zarzut oskarżyciel publiczny wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie:

- wobec M. B. kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności
z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, orzeczenie grzywny
w wymiarze 100 stawek dziennych określając stawkę dzienną grzywny na kwotę
10 zł, orzeczenie dozoru kuratora, zasądzenie nawiązki na rzecz pokrzywdzonego w kwocie 500 zł,

- wobec M. K. (2), K. K. (4), K. K. (1) kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, orzeczenie grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych określając stawkę dzienną grzywny na kwotę 10 zł, orzeczenie dozoru kuratora, zasądzenie nawiązki na rzecz pokrzywdzonego
w kwocie 500 zł.

Następnie na rozprawie apelacyjnej w dniu 18 grudnia 2013r. oskarżyciel publiczny cofnął apelację, co do trzech oskarżonych tj. M. K. (2), K. K. (3)
i K. K. (1).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego, jako oczywiście bezzasadna na uwzględnienie nie zasługuje, natomiast apelacja Prokuratora z Prokuratury Rejonowej w Tarnobrzegu jest zasadna w zakresie, w jakim oskarżyciel publiczny wnosi o orzeczenie surowszej kary wobec oskarżonego M. B..

Na wstępie rozważań stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie
Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób wyczerpujący, dokładny
i prawidłowy. Ocena całokształtu materiału dowodowego również dokonana została wnikliwie i kompleksowo, nie zawiera ona luk natury faktycznej lub logicznej oraz oparta została konsekwentnie na przesłankach art. 7 kpk, kształtujących procesową zasadę swobodnej sędziowskiej oceny dowodów.

Uzasadnienie orzeczenia Sądu I instancji spełniło wymogi art. 424 § 1 i § 2 kpk. Sąd ten przekonująco wykazał, na podstawie których dowodów i w oparciu o jakie kryteria ich oceny uznał oskarżonych M. B., M. K. (2), K. K. (3) i K. K. (1) za winnych popełnienia przestępstwa z art. 158 § 1 kk.

Przechodząc natomiast w tym miejscu do merytorycznego rozpoznania stawianego zarzutu w apelacji obrońcy oskarżonego należy uznać go za chybiony.

Zgodnie z art. 438 pkt 1 kpk orzeczenie ulega uchyleniu lub zmianie w razie stwierdzenia, obrazy przepisów prawa materialnego. Przecież obraza prawa materialnego polega na wadliwym jego zastosowaniu (lub niezastosowaniu) w orzeczeniu opartym na prawidłowych ustaleniach faktycznych. Natomiast zarzut obrazy prawa materialnego może być zasadny tylko wówczas, gdy dotyczy zastosowania lub niezastosowania przepisu zobowiązującego sąd do jego bezwzględnego respektowania. Jeżeli natomiast ustawa stwarza tylko fakultatywną możliwość zastosowania określonego przepisu prawa materialnego - jak np. przepisu art. 60 kk, a w niniejszej sprawie art. 66 kk- to przez niezastosowanie tego przepisu sąd nie dopuszcza się "obrazy przepisu prawa materialnego".

Z treści art. 66 § 1 kk wynika zaś, że sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Tak więc uprawnienie Sądu meriti w zakresie zastosowania dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania wobec oskarżonego nie jest jego obligatoryjnym obowiązkiem, tylko fakultatywną możliwością. Zaakcentować również wypada, iż podstawową przesłanką zastosowania warunkowego umorzenia postępowania jest stwierdzenie, że wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne.

Natomiast analiza akt sprawy II K 223/13 prowadzi do wniosku, że pomimo zaistnienia pozostałych przesłanek z art. 66 kk w stosunku do oskarżonego M. B.
tj. pojednania się oskarżonego z pokrzywdzonym K. K. (2), uzgodnienie z nim naprawienia szkody, przy uwzględnieniu młodego wieku M. B. i dotychczasowej jego niekaralności w/wymieniony oskarżony nie zasługuje na warunkowe umorzenie wobec jego osoby postępowania karnego. W tym miejscu należy podkreślić, że oskarżony swoim działaniem wyczerpał znamiona czynu z art. 158 § 1 kk tj. przestępstwa bójki, które znajduje się w rozdziale XIX kodeksu karnego - przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Natomiast skatalogowane tam czyny z racji przedmiotu ochrony są przez polskiego ustawodawcę uznawane za przestępstwa o największej społecznej szkodliwości. Wypada również zaznaczyć, że to właśnie oskarżony M. B. jak wynika z prawidłowych
i niekwestionowanych ustaleń poczynionych przez Sąd I instancji w dniu 20 października 2012r. około godziny 23-tej zaatakował pokrzywdzonego na dyskotece w klubie (...)
w N. kopiąc go w plecy i pomimo prób uzyskania przez pokrzywdzonego przyczyn takiego zachowania oskarżonego M. B. ponownie zaatakował K. K. (2). Również rozdzielenie obydwu mężczyzn nie spowodowało, aby agresja oskarżonego M. B. w stosunku do K. K. (2) zmalała, ponieważ oskarżony, po skutecznym rozdzieleniu go z pokrzywdzonym ponownie przystąpił do ataku na osobie K. K. (2).

Tak więc w ocenie Sądu odwoławczego mając na uwadze zachowanie się M. B. nie można przyjąć, że wina i społeczna szkodliwość czynu oskarżonego nie jest znaczna, co przecież warunkuje zastosowanie wobec niego instytucji warunkowego umorzenia postępowania określonego w art. 66 § 1 kk.

Okoliczności tej nie zmieni nawet podnoszony przez jego obrońcy fakt, że oskarżony jest osobą młodocianą i obecnie liczy 19 lat. Co prawda regulacja zawarta w art. 54 § 1 kk stanowi, iż wymierzając karę nieletniemu albo młodocianemu, sąd kieruje się przede wszystkim tym, aby sprawcę wychować, jednakże dyrektywa ta nie ma jednak charakteru obligatoryjnego, na co wskazuje postanowienie SN II KK 224/10, OSNwSK 2010/1/1978,
w którym stwierdzono, że artykuł 54 k.k. nie zawiera dyrektywy pobłażliwego, czy nawet łagodnego traktowania sprawców, a więc wynikające z tej szczególnej dyrektywy wymiaru kary pierwszeństwo celów wychowawczych nie oznacza nakazu orzekania wobec takich sprawców kar łagodnych.

Natomiast w ocenie Sądu odwoławczego rację należy przyznać oskarżycielowi publicznemu, że wymierzona M. B. za dokonane przestępstwo kara
8 miesięcy ograniczenia wolności polegająca na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym oraz zasądzona na rzecz pokrzywdzonego nawiązka w wysokości 250 zł jest karą zbyt łagodną do popełnionego przez niego przestępstwa.

W tym miejscu zasadne staje się więc przywołanie treści art. 438 pkt 4 kpk z którego wynika, że orzeczenie ulega uchyleniu lub zmianie w razie stwierdzenia rażącej niewspółmierności kary lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego lub innego środka. Zaś o rażącej niewspółmierności orzeczonej kary, można mówić tylko wtedy gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 kk oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego (por. III KR 254/73, OSNPG 1974, nr 3-4, poz. 51). Na gruncie
art. 438 pkt 4 kpk nie chodzi więc o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - "rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu niedającym się wręcz zaakceptować (SN II KRN 189/94,
OSN Prok. i Pr. 1995, nr 5, poz. 18).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy uznać, że co do gatunku kary wymierzonej oskarżonemu M. B. tj. kary ograniczenia wolności, to Sąd I instancji prawidłowo uznał, że jest ona wystarczająca do zrealizowania jej celów w stosunku do oskarżonego określonych w art. 53 kk i nie jest tu konieczne orzekanie kary surowszego rodzaju. Natomiast jej wymiar jest już w ocenie Sądu odwoławczego niewystarczający. Przecież swoim zachowaniem M. B. jak to już wyżej wskazano wystąpił przeciwko najbardziej chronionemu dobru prawnemu przez polski kodeks karny, czyli zdrowiu drugiego człowieka. Oskarżony bez żadnego wyraźnego powodu w nocy
z 20 na 21 października 2012r. w N., w klubie (...) działając wspólnie
i w porozumieniu z M. K. (2) K. K. (3)i K. K. (1) uderzał pięściami i kopał obutymi nogami po całym ciele pokrzywdzonego. Dlatego też mając na uwadze okoliczności obciążające oskarżonego tj. znaczny stopień społecznej szkodliwości dokonanego czynu, rozmiar wyrządzonej i grożącej szkody pokrzywdzonemu, sposób
i okoliczności popełnienia czynu w postaci działania szczególnie agresywnego i bez powodu oraz działania z zamiarem bezpośrednim nawet przy uwzględnieniu dotychczasowej niekaralności M. B., jego młodego wieku oraz faktu przyznania się do popełnionego przestępstwa przemawiają za tym, aby wobec w/wymienionego oskarżonego orzec karę surowszą tj. karę 12 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 32 godzin w stosunku miesięcznym oraz nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego w kwocie 500 zł.

W ocenie Sądu Okręgowego tylko wymierzona oskarżonemu kara ograniczenia wolności w wymiarze 12 miesięcy polegająca na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 32 godzin w stosunku miesięcznym oraz środek karny w postaci nawiązki na rzecz pokrzywdzonego K. K. (2) w kwocie 500 zł spełnią swoje zadanie prewencji indywidualnej, gdyż uświadomią one M. B., że każdy czyn przestępny spotka się z odpowiednią reakcją karną organów wymiaru sprawiedliwości,
a młody wiek sprawcy nie uchroni go od poniesienia konsekwencji swojego zachowania.
W ocenie Sądu Okręgowego orzeczona wobec oskarżonego M. B. kara
i powiązana z nią nawiązka spełni również cele w zakresie jej społecznego oddziaływania. Zapadły w przedmiotowej sprawie wyrok i wymierzone w nim sankcje uzmysłowią każdemu, kto w jakikolwiek sposób dowie się o przestępstwie popełnionym przez M. B., że każdy czyn zostanie sprawiedliwie osądzony przy uwzględnieniu zarówno okoliczności przemawiających na korzyść jak i na niekorzyść sprawcy. Ponadto orzeczona wobec oskarżonego kara ugruntuje w społeczeństwie prawidłowe oceny prawne i stosowne do tych ocen postępowanie oraz przekonanie, że w walce z przestępczością zwycięża praworządność. Kara 12 miesięcy ograniczenia wolności polegająca na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 32 godzin w stosunku miesięcznym oraz nawiązka na rzecz pokrzywdzonego K. K. (2) w kwocie 500 zł wywrą również pozytywne przekonanie w środowisku oskarżonego, że nawet młody wiek
i nieprzemyślane zachowania, które są sprzeczne z normami społecznymi spotkają się
z odpowiednią reakcją karną wymiaru sprawiedliwości i pociągną za sobą konsekwencje finansowe oraz ograniczające wolność oskarżonego.

Mając na uwadze wszystkie naprowadzone wyżej okoliczności Sąd Okręgowy
w Tarnobrzegu na podstawie art. 437 § 1 kpk zmienił zaskarżony wyrok w stosunku do M. B. w ten sposób, że

- w punkcie I wymierzył mu karę 12 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 32 godzin
w stosunku miesięcznym;

- w punkcie III orzekł na rzecz pokrzywdzonego kwotę 500 złotych.

W pozostałej części wyrok został utrzymany w mocy.

Zasądzenie od oskarżonego M. B. na rzecz Skarbu Państwa kwoty 180 zł tytułem opłaty za obie instancje, a nadto tytułem zwrotu wydatków za postępowanie odwoławcze kwoty 20 zł znajduje swoje uzasadnienie w art. 627 kpk i art. 2 ust 1 pkt. 3 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (z późn.zm.) w zw.
z art. 634 kpk w zw. z § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa
w postępowaniu karnym (Dz.U.2003.108.1026).