Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu

POSTANOWIENIE

Dnia 26 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Maciej Olechowski

Protokolant: Edyta Bełczowska

rozpoznał sprawę o przeprowadzenie czynności dochodzeniowych na podstawie END

z urzędu

w przedmiocie wystąpienia do Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Sądem Okręgowym w Tarnobrzegu, a Sądem Rejonowym w Nisku

na mocy art. 38 § 1 kpk

p o s t a n o w i ł

w s z c z ą ć spór kompetencyjny z Sądem Rejonowym w Nisku i akta sprawy przedstawić Sądowi Apelacyjnemu w Rzeszowie celem rozstrzygnięcia sporu.

UZASADNIENIE

W dniu 27 maja 2024 r. do Sądu Okręgowego w Warszawie, Prokurator Okręgowy w Warszawie, przekazał nakaz dochodzeniowy Prokuratury przy Sądzie w Wenecji w sprawie handlu ludźmi, a dotyczący zarządzenia kontroli i utrwalania treści rozmów telefonicznych oraz innych przekazów dotyczących telefonu D. B. zamieszkałego w N..

Sąd Okręgowy w Warszawie postanowieniem z dnia 29 maja 2024 r. w sprawie VIII Kop 138/24 na podstawie art. 589ze § 5 kpk w zw. z art. 35 § 1 kpk stwierdził swoją niewłaściwość i przekazał wniosek do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Nisku. Sąd ten stanął na ugruntowanym stanowisku, że organami wykonującymi Europejskie Nakazy Dochodzeniowe w sprawach dotyczących zarządzenia kontroli i utrwalania treści rozmów telefonicznych oraz treści innych rozmów lub przekazów informacji, w tym korespondencji przesyłanej drogą elektroniczną, są w Polsce sądy rejonowe.

Sąd Rejonowy w Nisku po otrzymaniu wniosku do rozpoznania postanowieniem z dnia 26 czerwca 2024 r. w sprawie II Kop 9/24 na podstawie art. 35 § 1 kpk w zw. z art. 25 § 1 pkt 2 kpk i art. 329 § 2 kpk oraz art. 589ze § 5 kpk stwierdził swoją niewłaściwość rzeczową oraz funkcjonalną i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Tarnobrzegu. Swoje stanowisko Sąd Rejonowy w Nisku oparł na wykładni art. 329 § 1 kpk, zgodnie z którym przewidziane w ustawie czynności w postępowaniu przygotowawczym dokonuje na posiedzeniu sąd powołany do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji i w powiązaniu tego z faktem, iż czynność dochodzeniowe END dotyczy sprawy zorganizowanej grupy przestępczej zajmującej się handlem ludźmi uznał, iż na podstawie art. 25 § 1 pkt 2 kpk jest to sprawa zastrzeżona do właściwości sądu okręgowego i przyjmując, że w przyszłości to do Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu może wpłynąć taka sprawa z aktem oskarżenia, to ten Sąd jest właściwy do rozpoznania wniosku przekazanego przez Prokuratora przy Sądzie w Wenecji.

Sąd zważył, co następuje:

Stanowisko Sądu Rejonowego w Nisku, który na podstawie art. 329 § 1 kpk w zw. z art. 25 § 1 pkt 2 kpk przekazał sprawę do rozpoznania do Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu jest nieprawidłowe i nie sposób go zaakceptować.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że uszło uwadze Sądu Rejonowego w Nisku, że kwestia właściwości o wykonanie END jest wyraźnie uregulowana odrębnymi przepisami niż kwestia właściwości Sądu w postepowaniu przygotowawczym. Okoliczność ta, wynika bowiem stąd, że istotą wykonania END jest pomoc międzynarodowa świadczona przez polski wymiar sprawiedliwości dla odrębnego państwa, w którym to państwie toczy się postępowanie karne i postępowanie to nigdy nie będzie skutkowało skierowaniem aktu oskarżenia do jakiegokolwiek sądu powszechnego w Polsce, czy to sądu rejonowego, czy to sądu okręgowego. Tym samym ustawodawca nie nakazuje w art. 589ze kpk stosować odpowiednio przepisów Rozdziału 38 kpk, a wręcz przeciwnie w § 1 art. 589ze wyraźnie wskazano, że w razie wystąpienia państwa członkowskiego Unii Europejskiej, zwanego w niniejszym rozdziale "państwem wydania orzeczenia", o wykonanie europejskiego nakazu dochodzeniowego, zwanego w niniejszym rozdziale "END", postanowienie w przedmiocie jego wykonania wydaje prokurator albo sąd rejonowy, w którego okręgu znajduje się lub może zostać przeprowadzony dowód. Przekazanie kompetencji do orzekania w kwestii wykonania END dotyczącego konkretnych czynności dowodowych sądom rejonowym wynika bowiem ze specyfiki polskiego porządku prawnego i do takiej wykładni tego przepisu skłania również wymowa dwóch kolejnych paragrafów, art. 589ze kpk tj. § 3 i § 4, które przekazują do kompetencji sądu okręgowego dwa rodzaje konkretnych czynności, co sprawia, że wszystkie pozostałe czynności (poza tymi wymienionymi w § 3 i 4 tego przepisu) ma wykonywać sąd rejonowy, niezależnie od tego, do właściwości jakiego sądu przekazał polski ustawodawca dokonanie danej czynności. Co więcej o ile w § 10 art. 589ze kpk wskazano jakie przepisy Rozdziału 26 kpk stosuje się odpowiednio, to nie wskazano wśród nich przepisu dotyczącego właściwości sądu do wydania decyzji w zakresie kontroli i utrwalania rozmów tj. art. 237 § 1 kpk, na który w swym uzasadnieniu co do właściwości tut. Sądu powołał się Sąd Rejonowy w Nisku.

Tym samym w kwestii wykonania END do właściwości sądu okręgowego ustawodawca explicite przekazał wydanie postanowienia w dwóch przypadkach tj. w sytuacji, gdy sąd okręgowy jest właściwy do wydania postanowienia w przedmiocie wykonania END dotyczącego czasowego wydania osoby pozbawionej wolności do państwa wydania orzeczenia w celu przeprowadzenia w tym państwie czynności dochodzeniowej (art. 589ze § 3 KPK); oraz w sytuacji, gdy sąd okręgowy jest właściwy do wydania postanowienia w przedmiocie wykonania END dotyczącego czasowego wydania osoby pozbawionej wolności do Rzeczypospolitej Polskiej w celu przeprowadzenia czynności dochodzeniowej (art. 589ze § 4 KPK).

Innymi słowy organami wykonującymi europejskie nakazy dochodzeniowe są w Polsce: 1) sądy rejonowe na etapie postępowania sądowego, 2) prokuratury okręgowe na etapie postępowania przygotowawczego, oraz niezależnie od etapu postępowania 3) sądy okręgowe w sprawach dotyczących czasowego wydania osoby pozbawionej wolności do państwa wydania orzeczenia bądź do Polski w celu przeprowadzenia czynności dochodzeniowej, 4) sądy rejonowe w sprawach dotyczących zarządzenia kontroli i utrwalania treści rozmów telefonicznych oraz treści innych rozmów lub przekazów informacji, w tym korespondencji przesyłanej pocztą elektroniczną (zob. S. Buczma, R. Kierzynka, Europejski nakaz, s. 209), a także 5) sądy okręgowe, gdy ustawa pozostawia do ich wyłącznej kompetencji dokonanie określonej czynność procesowej.

Końcowo należy przy tym zasygnalizować, że identyczne stanowisko w powyższym zakresie prezentowane jest w powszechnej praktyce sądów powszechnych, czego przykładem jest orzeczenie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 29 maja 2024 r. w sprawie VIII Kop 138/24.

W oparciu o powyższe rozważania Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu uznając się niewłaściwym do orzekania w przedmiotowej sprawie i celem rozstrzygnięcia tego sporu orzekł jak w treści niniejszego postanowienia.

ZARZĄDZENIE

odpis postanowienia doręczyć Prokuraturze Okręgowej w Tarnobrzegu.

Sędzia: