Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu

POSTANOWIENIE

Dnia 17 lipca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Robert Pelewicz

Protokolant: Dominika Chodur

po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 17 lipca 2025 r.

sprawy D. G., skazanego wyrokami Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu, z wniosku Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu w przedmiocie wydania europejskiego nakazu aresztowania

na podstawie art. 607a kpk w zw. z art. 607 b kpk

postanawia:

wniosku Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu nie uwzględnić.

UZASADNIENIE

D. G. skazany został wyrokiem:

- Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu z dnia (...) w sprawie sygn. (...) za popełnienie przestępstwa z art. 207 § 1 kk, na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby trwający 3 lata. Wyrok uprawomocnił się dnia (...) Postanowieniem z dnia (...) Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu zarządził wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności (sygn. (...));

- Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu z dnia (...)w sprawie sygn. (...) za popełnienie przestępstwa z art. 278 § 1 kk, na karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności. Wyrok uprawomocnił się dnia(...)

- Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu z dnia(...)w sprawie sygn. (...) za popełnienie przestępstwa z art. 158 § 1 kk, na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności. Wyrok uprawomocnił się dnia 25.12.2024r.

Skazany nie został doprowadzony do zakładu karnego w celu odbycia kar pozbawienia wolności. Wydane zarządzenia o poszukiwaniu listem gończym okazały się nieskuteczne. Według ustaleń operacyjnych skazany wyjechał do (...) gdzie ukrywa się przed organami ścigania do chwili obecnej.

Skazany ma do odbycia karę pozbawienia wolności ze sprawy sygn. akt (...)w wymiarze 8 miesięcy pozbawienia wolności, data przedawnienia wykonania kary nastąpi w dniu (...)Skazany ma do odbycia karę pozbawienia wolności ze sprawy sygn. akt(...)w wymiarze 4 miesięcy pozbawienia wolności, data przedawnienia wykonania kary nastąpi w dniu (...)Skazany ma do odbycia karę pozbawienia wolności ze sprawy sygn. akt (...)w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, data przedawnienia wykonania kary nastąpi w dniu (...)

W związku z powyższym w dniu (...) Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu zwrócił się do Sądu Okręgowego z wnioskiem o wydanie Europejskiego Nakazu Aresztowania wobec skazanego D. G..

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu stwierdził, co następuje:

Wniosek Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 607a kpk w razie podejrzenia, że osoba ścigana za przestępstwo popełnione na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przebywa na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, właściwy miejscowo sąd okręgowy może wydać europejski nakaz aresztowania. Brzmienie cytowanego przepisu wskazuje na to, że wydanie europejskiego nakazu aresztowania nie jest obligatoryjne. Przepisy Kodeksu postępowania karnego nie formułują wprawdzie w tym zakresie wyraźnych, dodatkowych przesłanek, jednakże słuszna wydaje się interpretacja, w myśl, której sąd rozpoznający wniosek winien ocenić celowość wydania europejskiego nakazu aresztowania. Należy przy tym w szczególności mieć na uwadze, że celem instytucji europejskiego nakazu aresztowania jest ściganie sprawców poważnych przestępstw, nie zaś czynów, których stopień społecznej szkodliwości jest stosunkowo niewysoki.

Zdaniem Sądu Okręgowego w rozpoznawanej sprawie wydanie europejskiego nakazu aresztowania jest niecelowe i nieekonomiczne. Tym bardziej, że od 1 lipca 2015 r. ustawodawca przewidział nową negatywną przesłankę wydania europejskiego nakazu aresztowania - przesłankę interesu wymiaru sprawiedliwości. Jak wynika również z uzasadnienia do noweli kpk, jest ona odpowiedzią na tzw. problem proporcjonalności ENA, który polegał na wydawaniu ENA w każdej sprawie, której nie obejmowały formalne zakazy unormowane w art. 607b kpk. Dość często tłumaczono taką praktykę koniecznością wynikającą z zasady legalizmu ścigania. Trzeba jednak zauważyć, że zasada ta skierowana jest wyłącznie do organów ścigania, nie zaś sądów (A. Sakowicz red., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, wyd. 11, Legalis/el. 2025, teza 7 do art. 607b).

Zgodnie z treścią art. 607b kpk niedopuszczalność wydania ENA wiąże się nie tylko z kryterium wysokości kary/środka polegającego na pozbawieniu wolności (grożących za popełnione przestępstwo, względnie orzeczonych za popełnione przestępstwo). W aktualnym brzmieniu przepis przewiduje, że niezależnie od kryterium kary wydanie nakazu jest niedopuszczalne także wtedy, gdy nie wymaga tego interes wymiaru sprawiedliwości. Wskazana przesłanka realizuje postulat powściągliwego korzystania z ENA. Warto tu odnotować, że w wersji zaproponowanej przez projektodawców przepis miał otrzymać brzmienie wskazujące, że wystąpienie z ENA jest możliwe "w związku z prowadzonym przeciwko osobie ściganej postępowaniem karnym o przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do roku, a także o przestępstwo, za które realnie grożąca kara nie przekroczy 4 miesięcy pozbawienia wolności". W uzasadnieniu projektu ustawy zmieniającej wskazano, że ta propozycja ma na celu ograniczenie dopuszczalności wydawania europejskich nakazów aresztowania w sprawach drobnych, przy czym z kontekstu wnioskować należy, że chodzi o karę orzekaną bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Jak wskazali projektodawcy, zmiana ta uzasadniona jest koniecznością oparcia praktyki wydawania europejskich nakazów aresztowania na zasadzie proporcjonalności i jest konsekwencją założenia, że nie jest opłacalne tymczasowe aresztowanie osoby ściganej, a następnie uruchamianie procedury występowania z europejskim nakazem w sytuacji, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymierzona zostanie kara wolnościowa, względnie bezwzględna kara nieprzekraczająca wymiaru 4 miesięcy pozbawienia wolności (podobnie jak w przypadku nakazu aresztowania, z którym występuje się w celu wykonania kary pozbawienia wolności). Przepisy ograniczające stosowanie tymczasowego aresztowania, a zwłaszcza art. 259 § 3 kpk nie stanowią tu wystarczającej bariery, albowiem przepisu tego nie stosuje się, jeżeli oskarżony ukrywa się (art. 259 § 4 kpk), a w takiej najczęściej sytuacji ujawnia się potrzeba korzystania z procedury ENA (zob. Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny i niektórych innych ustaw, druk Nr 870, Sejm VII kadencji).

Przy ustalaniu, czy w konkretnym wypadku interes wymiaru sprawiedliwości przemawia za wydaniem ENA, należałoby uwzględnić w szczególności nakaz wynikający z zasady proporcjonalności. W powyższym kontekście zachowuje tu aktualność postanowienie Sądu Okręgowego w Tarnowie z 26.10.2004 r. (II Kop 17/04, KZS 2005, Nr 2, poz. 53), w którym pod rządami art. 607b kpk w pierwotnym brzmieniu zaakcentowano potrzebę powściągliwego korzystania z ENA, wskazując na konieczność rozważenia celowości angażowania organów obcych państw, a w ślad za tym – ocenę wagi przestępstwa i grożącej za nie kary. Nie ulega przy tym wątpliwości, że zgodnie z zasadą proporcjonalności organy wydające nakaz winny wyważyć korzyści wynikające z jego wydania i konsekwencje jego wykonania.

Jakkolwiek formalnie został spełniony warunek dotyczący rozmiaru orzeczonej kary pozbawienia wolności i nie zachodzi w związku z tym negatywna przesłanka wydania ENA wynikająca z treści art. 607 b pkt 2 kpk, to jednak na względzie mieć również trzeba wagę i charakter przestępstwa, za które D. G. został skazany i którego dotyczy wniosek o wydanie ENA. Wskazać należy, iż praktyka sądowa potwierdza, że przy wydaniu poszukiwanego przez stosowne władze, państwo wydające nie ogranicza się jedynie do badania formalnej legalności ENA, ale również wartościuje zasadność wydania osoby z punktu widzenia charakteru i wagi popełnionych przestępstw. W konsekwencji, jak pokazuje dotychczasowa współpraca w ramach ENA, państwa odmawiają wydania osoby, gdy czyny objęte nakazem są tzw. przestępstwami „drobnymi”. Mając na uwadze charakter czynu skazanego (przestępstwo kradzieży z włamaniem, czyn ten w wielu krajach europejskich nie jest karany bezwzględną karą pozbawienia wolności), jak również wymiar kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec S. P. w wyroku objętym wnioskiem o wydanie ENA i upływ czasu od wydania tego wyroku, zasadne jest przyjęcie, że czyn skazanego zakwalifikowany zostanie właśnie do kategorii przestępstw drobnych - tym samym uzasadnione jest przypuszczenie, iż w tym wypadku decyzja w kwestii wydania skazanego w ramach procedury ENA będzie odmowna.

Należy mieć również na uwadze ekonomiczne aspekty poszukiwania osoby w procedurze ENA. Dotychczasowa praktyka jednoznacznie wskazuje, iż koszty takiego postępowania są wysokie i dlatego słuszne wydaje się założenie, że w interesie wymiaru sprawiedliwości leży, aby procedura taka była uruchamiana jedynie w ostateczności i dotyczyła przestępstw, których zwalczanie stanowi priorytet w polityce kryminalnej państwa z uwagi na ich niebezpieczny charakter i wysoki stopień społecznej szkodliwości. Biorąc pod uwagę charakter międzynarodowej współpracy karnej, złożoność organów, które ta współpraca angażuje oraz jej koszty, koniecznym jest ustalenie pewnych preferencji, które umożliwią wewnętrzną eliminację przestępstw, które mają z poszczególnych instytucji tej współpracy skorzystać. Mając bowiem na uwadze ilość skazań nie jest celowe i możliwe, z oczywistych powodów, uruchamianie współpracy w ramach ENA za każdym razem, gdy sprawca przestępstwa, wobec którego wymierzono karę powyżej 4 miesięcy pozbawienia wolności, przebywa na terenie jednego z krajów Unii Europejskiej. Systematyczne wydawanie ENA w celu doprowadzenia do wydania osób poszukiwanych często w związku z bardzo nieznacznymi przestępstwami podważa zaufanie do tej procedury. W tym kontekście dyskusje w Radzie Unii Europejskiej wynikające z wniosków wyprowadzonych z ocen państw członkowskich pokazują, że wśród państw członkowskich panuje ogólna zgoda, co do tego, że konieczna jest kontrola proporcjonalności w celu zapobieżenia zjawisku wydawania ENA w związku z przestępstwami, które wprawdzie wchodzą w zakres art. 2 ust.1 decyzji ramowej w sprawie ENA, nie są jednak na tyle poważne, by uzasadniać środki i współpracę, jakich wymaga wykonanie nakazu (zob. Rada Unii Europejskiej 8302/4/09 COPEN 68; 7361/10 COPEN 59; 8465/2/10 COPEN 95; 10630/1/10 Presses 161 s. 33.).

Przed wydaniem ENA należy rozważyć zatem szereg aspektów, w tym powagę przestępstwa, długość wyroku, czy istnieje alternatywne rozwiązanie, które mogłoby być mniej uciążliwe zarówno dla osoby poszukiwanej, jak i organu wykonującego nakaz oraz analizę kosztów i korzyści wynikających z wykonania ENA. (zob. sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wdrażania od 2007 r. decyzji ramowej Rady z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi ([SEK(2007) 979], EUR-Lex- 52007DC0407-EN). Biorąc zatem pod uwagę powyższe okoliczności, stwierdzić należy, iż wydanie ENA w stosunku do D. G. byłoby nieekonomiczne i obecnie stanowczo przedwczesne, zważywszy na odległe terminy przedawnienia wykonania kary.

Skazany poszukiwany jest listem gończym zaledwie od 20 marca 2025 r., a więc zaledwie niespełna od 4 miesięcy. Dotychczasowe poszukiwania skazanego listem gończym nie przyniosły co prawda rezultatu, niemniej jednak zważywszy na odległy termin przedawnienia wykonania kar, których dotyczy wniosek, uzasadnione jest kontynuowanie poszukiwań w ten właśnie sposób.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak na wstępie.

Sędzia Robert Pelewicz

ZARZĄDZENIE

Odpis postanowienia z pouczeniem o prawomocności doręczyć:

- skazanemu,

- Prokuraturze Rejonowej w Tarnobrzegu.

Sędzia Robert Pelewicz